Om de kwaliteit en veiligheid van voedingsmiddelen te bewaken werd de houdbaarheidsdatum in het leven geroepen. De houdbaarheidsdatum moet duidelijkheid scheppen tot wanneer een product geconsumeerd mag worden. In de praktijk gebruikt men echter twee soorten aanduidingen waardoor soms wat verwarring kan ontstaan. 

‘Te gebruiken tot’ of ‘ten minste houdbaar tot’?

Om de kwaliteit en veiligheid van voedingsmiddelen te bewaken werd de houdbaarheidsdatum in het leven geroepen. De houdbaarheidsdatum moet duidelijkheid scheppen tot wanneer een product geconsumeerd mag worden. In de praktijk gebruikt men echter twee soorten aanduidingen waardoor soms wat verwarring kan ontstaan. 

Levensmiddelen zijn niet oneindig houdbaar. Er zijn een aantal biologische processen die ervoor zorgen dat  de voeding uiteindelijk zal bederven.  Dit kan op 4 manieren. Op korte of lange termijn ontwikkelen, zowel in als op het voedingsmiddel: micro-organismen zoals bacteriën of schimmels. Ook bij enzymen treden er wijzigingen en dus bederf op: bepaalde eiwitten reageren op zuurstof en zorgen zo voor verkleuring of smaakverandering.  Verder kan er ook chemisch bederf zijn, zoals oxidatie, waardoor een vieze geur en smaak ontstaat. Als laatste is er ook het fysiochemisch bederf, waarbij de structuur van het voedingsproduct degradeert. 

Afhankelijk van het soort levensmiddel, de conserveringsbehandeling en de manier van het bewaren zal het bederf vroeger of later optreden en wordt de houdbaarheid langer of korter.

 

De verschillende soorten aanduiding

Op etiketten van voedingsmiddelen kunnen twee verschillende manieren van aanduiding staan: ‘Te gebruiken tot’ of ‘Ten minste houdbaar tot’. Er is wel degelijk een verschil tussen beide aanduidingen, een verschil dat niet iedereen kent. Die onwetendheid kan leiden tot gevaar voor de gezondheid en tot voedselverlies.

 

te gebruiken tot of ten minste houdbaar tot'

 

Te gebruiken tot

Voedingsmiddelen die uit microbiologisch standpunt zeer bederfelijk zijn, zijn verplicht om de vermelding van de uiterste consumptiedatum te hebben. Dit wordt uitgedrukt met de woorden: ‘te gebruiken tot’, à consommer jusqu’au’ of ‘use by’. Voedingsmiddelen in deze categorie kunnen snel bederven en worden bijna altijd koel bewaard. Voorbeelden zijn verse vis, vers vlees, charcuterie, slaatjes, … 

Na het verstrijken van de houdbaarheidsdatum kan de producent de veiligheid van het product niet meer garanderen. Sterker nog, deze producten kunnen al kort na de uiterste consumptiedatum een onmiddellijk gevaar voor de gezondheid opleveren.

 

Ten minste houdbaar tot

Minder bederfelijke producten zoals graanproducten, conserven, diepvriesproducten, kruiden, koffie en thee kunnen zeer lang bewaard worden. Vanuit de Europese Unie zijn deze producten verplicht om een datum van minimale houdbaarheid te hebben. Dit wordt uitgedrukt met de woorden: ‘ten minste houdbaar tot’, ‘à consommer de préférence avant’ of ‘best before’ of eventueel ook: ‘Ten minste houdbaar tot einde’, à consommer de préférence avant fin’ of ‘best before end’. Daarnaast kan ook de ideale bewaarmethode van het product vermeld worden (bijvoorbeeld: ‘koel en droog bewaren’). 

Na het verstrijken van de minimale houdbaarheid zal het product bij het consumeren de gezondheid niet in gevaar brengen. Op voorwaarde dat het product juist bewaard is en de verpakking niet beschadigd is. Wat eventueel wel kan gebeuren is dat de producten wat van hun smaak, geur en textuur verliezen. De datum van minimale houdbaarheid is als het ware de datum tot wanneer de producent de kwaliteit kan garanderen. 

 

Moet op elke verpakking een houdbaarheidsdatum staan?

Bij bepaalde producten is het geen eis om een minimale houdbaarheidsdatum te vermelden. Groenten en fruit in bulk hoeven geen houdbaarheidsdatum te hebben. Hier kan je simpelweg kijken of ruiken om te zien of ze nog bruikbaar zijn. Andere producten zoals suiker, zout en alcoholische dranken met een alcoholgehalte van meer dan 10% zijn nagenoeg onbeperkt houdbaar als ze in een droge omgeving worden bewaard. Ook hier is het niet verplicht om een houdbaarheidsdatum te vermelden. 

 

Hoe bepaalt men de houdbaarheidsdatum?

Producenten bepalen zelf de houdbaarheid van hun producten. Dit is vaak op basis van tests of simulaties. 

 

AMNorman en etikettering

De etikettering van producten is onderworpen aan strikte wettelijke regels. Met onze ervaring ondersteunen we u bij de etikettering en specificatiebeheer van uw producten. 

  • am norman B2C RETAIL
  • am norman FOOD
  • am norman LABELLING

Hoe kunnen
we jou helpen?

AM Norman