Wat is cadmium en hoe komt de stof in ons lichaam terecht? 

Cadmium is een zwaar, giftig metaal dat in ons milieu voorkomt. Het komt daar zowel op een natuurlijke manier als via landbouw- en industriële activiteiten terecht. Hoe wij worden blootgesteld aan deze toxische stof? De belangrijkste bron van blootstelling blijkt onze voeding te zijn, wanneer we tabak buiten beschouwing laten uiteraard. De kankerverwekkende stof is te vinden in bijvoorbeeld fruit, groenten, granen en oliehoudende zaden. 

Het EFSA ontdekte dat cadmium vooral zijn weg vindt naar onze nieren. De stof stapelt zich daar op en veroorzaakt uiteindelijk nierfalen. Om deze drastische gevolgen te vermijden werd in 2014 reeds een wekelijks toelaatbare inname vastgelegd van maximum 2,5 μg/kg lichaamsgewicht. Verder kwam het EFSA tot de ontdekking dat de gemiddelde blootstelling voor volwassen in Europa die toelaatbare inname benadert of, sterker nog, overschrijdt. Het moest haalbaar zijn, maar vooral broodnodig, om de aanwezigheid van cadmium in onze levensmiddelen te verminderen, meende het EFSA. 

Na het beoordelen van de meest recente data (2021) over het voorkomen van de stof (die na het uitvoeren van de risicobeperkende maatregelen verzameld werden) bleek het nu ook effectief mogelijk om de bestaande maximumgehalten nog meer te doen zakken of om aanvullende maximumgehalten vast te leggen. Bijgevolg wordt de bijlage bij Verordening 1881/2006 aangepast.

Het EFSA of European Food Safety Authority is een agentschap van de Europese Unie. Het geeft onafhankelijk advies over voedselveiligheid.

De maatregelen voor cadmium gelden vanaf 31 augustus 2021. Dit als onderdeel van het Europees actieplan voor kankerbestrijding. De regels zullen ook van toepassing zijn op sommige grondstoffen. 

Wat is lood en waarom is deze stof gevaarlijk?

Ook lood is een stof die in ons milieu voorkomt én is een natuurlijke verontreiniger. Net als bij cadmium, is voedsel het transportkanaal voor menselijke blootstelling. Levensmiddelen voor baby’s en peuters, maar ook wilde paddenstoelen, specerijen en zout kunnen lood bevatten.

Het EFSA deed ook voor deze toxische stof enkele ontdekkingen. De stof veroorzaakt blijkbaar ontwikkelingsneurotoxiciteit bij jonge kinderen en cardiovasculaire problemen en nefrotoxiciteit bij volwassenen. 

Men deed een 10-tal jaar geleden reeds onderzoeken, maar toen was er onvoldoende informatie om drempelwaarden vast te leggen. Ondertussen heeft de Codex Alimentarius* de bestaande MRL’s (maximale residu limiet) voor een aantal levensmiddelen verlaagd. Dit ingrijpen in combinatie met de recente data over het voorkomen van de stof in levensmiddelen, heeft als gevolg dat de blootstelling aan lood binnen Europa verminderd zal worden. Dit kan enkel door de bestaande maximumgehalten te verlagen of door, net als bij cadmium, aanvullende maximumgehalten te bepalen. 

*Wat is de Codex Alimentarius? Een bundeling van een aantal standaarden en richtlijnen die betrekking hebben tot voedsel, de productie van levensmiddelen en onze voedselveiligheid. De teksten in deze codex worden opgesteld door een daarvoor bevoegde commissie

De maatregelen voor lood gelden vanaf 30 augustus 2021, uiteraard ook als onderdeel van het reeds vernoemde actieplan.

Concrete wijzigingen?

Een greep uit de concrete wijzigingen die deze maatregelen met zich meebrengen: 

• maximumgehalten voor chocolade en babyvoeding zijn overgenomen uit verordening (EU) nr. 488/2014 
• extra opsplitsing peutervoeding met verschillende maximumgehalten
• meer specifieke grondstoffen opgenomen (vnl. groenten en fruit met verschillende max. gehalten).  
   

Wil je graag een uitgebreide lijst van de toegestane limieten voor deze stoffen? Raadpleeg dan zeker onderstaande documenten:

• Publicatieblad EU L 286 van 10 augustus 2021, p. 1 
  Verordening (EU) 2021/1317 van de Commissie van 9 augustus 2021 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 1881/2006 wat de maximumgehalten voor lood in bepaalde levensmiddelen betreft. 
   
• Publicatieblad EU L 288 van 11 augustus 2021, p. 13 
  Verordening (EU) 2021/1323 van de Commissie van 10 augustus 2021 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 1881/2006 wat de maximumgehalten voor cadmium in bepaalde levensmiddelen betreft. 

Ter info: producten die (voor de inwerkingstelling van deze verordening) in handel zijn genomen, mogen tot 28/02/2022 in handel blijven.

Heb je ondersteuning nodig bij de interpretatie van analyseresultaten? Contacteer onze Normanisten.